Είο είο είο... όταν περνάς μια πόρτα, βάζε έψιλον γιώτα!

     Τα ουδέτερα που τελειώνουν σε είο μπορεί να μπερδέψουν τα παιδιά. Πότε να διαλέξουν έψιλον-γιώτα και πότε κάποιο άλλο -ι-; Εμείς τους προτείνουμε να σκεφτούν με λίγη φαντασία! Όταν η λέξη περιγράφει κάτι που μπορεί να έχει πόρτα, τότε βάζουμε έψιλον-γιώτα! Για παράδειγμα, το βιβλίο δεν έχει πόρτα, το ιατρείο όμως έχει. 

 

     Φυσικά, ο παραπάνω "κανόνας", όπως και πολλοί από τους κανόνες που παρουσιάζουμε, αποτελεί γενίκευση. Ο στόχος μας δεν είναι η βαθιά εκμάθηση των κανόνων της ορθογραφίας αλλά η πρώτη επαφή μαζί τους. Άλλωστε απευθυνόμαστε κυρίως σε παιδιά μικρών τάξεων του δημοτικού.

Παρόλα αυτά, ας δούμε τις λέξεις που ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία σε περίπτωση που θέλουμε να κάνουμε εκτενέστερη αναφορά στην τάξη: 

Τα ουσιαστικά σε –είο περιλαμβάνουν πολλές σύνθετες λέξεις που δηλώνουν μέρη (σε –ποιείο, –πωλείο, –τροφείο, –ωρυχείο, –φορείο, –ουργείο, –κομείο, –γραφείο, –αρχείο, –δικείο κ.λπ.), αλλά δεν είναι όλες μέρη (π.χ. ηχείο, βραβείο, λαχείο, σημείο).

Πολύ λιγότερα είναι τα ουσιαστικά σε -ίο, ύο ή οίο:

βιβλίο, βυτίο, δελτίο, δισκίο, ηνίο, θηρίο, θρανίο, ινίο, ιστίο, ισχίο, κρανίο, κυτίο, λοφίο, πεδίο, πηνίο, πτυχίο, ραβδίο, σαρκίο, τοιχίο, τοπίο, φατνίο, φορτίο, χρυσίο, χωρίο, ψηφίο, ψιχίο

αιδοίο, πλοίο, (το) γελοίο

δύο, βρύο, κρύο, πύο

Για την αρχική ιδέα ευχαριστούμε τη Λένα Λιασοπούλου που είναι δασκάλα στη Σαντορίνη. Περιμένουμε κι άλλες ιδέες για να τις κάνουμε ποιήματα και να τις μοιραστούμε με όλους τους φίλους μας!