Κάνε οικονομία στο χαρτί για μια τάξη πιο οικολογική!

Για πες... πιστεύεις ότι έχεις οικολογική στάση ως εκπαιδευτικός;

Μήπως μπορείς και καλύτερα σε αυτό το κομμάτι;

Η υπερκατανάλωση χαρτιού στα σχολεία είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής... Μπορούν τα σχολεία να γίνουν papper-free όπως αναφέρει αυτό το άρθρο; Ίσως όχι, αλλά σίγουρα μπορούμε και καλύτερα!

Ας δούμε μερικές συμβουλές για να μειώσεις το χαρτί που καταναλώνεις στην τάξη σου!

Χαρτί φωτοτυπίας

Αχ... πονάει η καρδιά μου όταν βλέπω να σπαταλιέται το χαρτί Α4, σκέψου ότι ένα δέντρο αντιστοιχεί σε δέκα πακέτα Α4*, αν κάνεις λίγη οικονομία μπορείς να σώσεις ακόμα και ένα δέντρο σε μια σχολική χρονιά!

Τρόποι για οικονομία στο χαρτί Α4:

-Για την επικοινωνία με τους γονείς βρίσκουμε ένα ηλεκτρονικό μέσω (π.χ. το ClassDojo δες εδώ).

-Βγάζουμε πάντα φωτοτυπία δύο όψεων. Αν θέλουμε να δώσουμε μόνο μία σελίδα κι όχι διπλή δίνουμε σε ένα φύλλο τις εργασίες δύο ημερών και γράφουμε τις ημερομηνίες που πρέπει να γίνουν. Δεν χρειάζεται να διαχωρίζουμε τα μαθήματα σε ξεχωριστές φωτοτυπίες. Μπορούμε να βγάζουμε στη μία όψη Γλώσσα και στην άλλη Μαθηματικά. Ξέρω ότι αυτό δεν βοηθάει στην αρχειοθέτηση των φωτοτυπιών ανά μάθημα, αλλά τι είναι πιο σημαντικό; η αρχειοθέτηση ή το περιβάλλον; 

-Δεν χρειάζεται να δίνουμε φωτοτυπίες κάθε μέρα και για κάθε μάθημα. Μπορούμε να δουλέψουμε στην τάξη κάτι ομαδικό ή στο τετράδιο και να δώσουμε στο σπίτι το τετράδιο εργασιών. Επίσης, μπορούμε να δώσουμε ως εργασία ένα διαδικτυακό κουίζ.

-Αποφεύγουμε να δίνουμε λευκές κόλλες για να ζωγραφίσουν τα παιδιά στην ελεύθερη ώρα ή στο ολοήμερο. Χαραμίζεται τόσο χαρτί χωρίς λόγο... Για αυτές τις πρόχειρες ζωγραφιές μπορούμε να δώσουμε:

1) Κόλλες που βγήκαν λάθος στο φωτοτυπικό και από την άλλη όψη είναι λευκές.

2) Κόλλες λίγο τσαλακωμένες που δεν μπαίνουν στο φωτοτυπικό.

3) Κουτιά από δημητριακά τα οποία αν τα συγκεντρώσουν τα παιδιά και τα κόψετε προσφέρουν άφθονα σκληρά χαρτόνια που είναι από την μία όψη λευκά ή απαλό γκρι.

4) Το χαρτί που συνήθως έχουν σαν οπισθόφυλλο τα μπλοκ κάνσον.

5) Τα λευκά - γκρι χαρτόνια που μας βάζουν στα πακέτα με τα σχολικά βιβλία (πόσο χαρτί πετάμε σε αυτήν την διαδικασία...;). 

6) Και αν δεν υπάρχει κάτι από τα παραπάνω μπορούμε να δώσουμε κόλλες Α4 κομμένες στη μέση.

Στις κατασκευές...

- Αποφεύγουμε να ζητάμε από τα παιδιά να αγοράσουν σετ κάνσον, σετ βελουτέ, σετ γλασέ κτλ.. Μπορούμε να ψάξουμε πρώτα να βρούμε στο pinterest ιδέες για κατασκευές επαναχρησιμοποίησης (upcycle).

- Ζητάμε από τα παιδιά ανακυκλώσιμα υλικά για κατασκευές: ρολό από χαρτί υγείας, χάρτινες αυγοθήκες, εφημερίδες, κουτιά από δημητριακά (όπως είπα παραπάνω).  Έτσι θα έχουμε ένα στοκ στην τάξη για πολύ όμορφες και οικολογικές κατασκευές. 

-Όταν κόβουμε σχήματα από χαρτόνια μπορούμε να συγκεντρώνουμε όλα τα απομεινάρια σε ένα κουτί και με αυτά να φτιάξουμε μια ακόμα κατασκευή. 

- Μπορούμε να φτιάξουμε κάτι από χαρτοπολτό (οδηγίες εδώ).

Οι κατασκευές από ολοκαίνουριο χαρτί ίσως είναι πιο περιποιημένες... αλλά οι οικολογικές μπορούν κι αυτές να γίνουν πολύ όμορφες και ταυτόχρονα περνάνε ένα σημαντικό μήνυμα στα παιδιά αλλά και στις οικογένειές τους. 

Τετράδια και βιβλία

-Μακάρι κάποτε να πάψουν τα βιβλία να είναι μιας χρήσης. Να δανείζονται στα παιδιά/ σπουδαστές/ φοιτητές και μετά να πηγαίνουν στους επόμενους... Κάποια από αυτά θα μπορούσαν να γίνουν μόνο ηλεκτρονικά... αλλά αυτό είναι μεγάλη συζήτηση.

- Όσο για τα τετράδια μπορούμε να ζητήσουμε από τα παιδιά να πάρουν μόνο τα απαραίτητα. Π.χ. Αντί για τετράδιο Ιστορίας, τετράδιο Φυσικής, τετράδιο Θρησκευτικών... θα μπορούσαν να έχουν ένα τετράδιο που θα το χωρίσουν στα τρία, άλλωστε ποτέ κανείς δεν γέμισε ένα τετράδιο Ιστορίας ή Θρησκευτικών...

- Μπορούμε να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να φέρουν κάποιο περσινό τους τετράδιο και να το έχουν ως πρόχειρο. Επίσης, αν έχουν χαρτί που δεν το χρειάζονται, αντί να το πετάξουν μπορούν να κόψουν κάποιες κόλλες σε μικρά κομμάτια, να τις ενώσουν και να φτιάξουν ένα μικρό σημειωματάριο. (Γενικά, αν ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά θα βρουν μόνα τους τρόπους για να κάνουν το σωστό.)

- Οι αποθήκες των σχολείων έχουν πάντα περισσεύματα σχολικών βιβλίων, μπορούμε να τα μετρήσουμε και να τα λογαριάσουμε ώστε να αφαιρεθούν από την παραγγελία βιβλίων του επόμενου έτους.

Όλα τα παραπάνω τα εφαρμόζω εδώ και πάνω από δέκα χρόνια. Τα παιδιά ξαφνιάζονται πάρα πολύ, ίσως να απογοητεύονται κιόλας, ιδίως με τη μισή κόλλα Α4... Αλλά τους το εξηγώ πάντα με επιχειρήματα και το κατανοούν. 

Κάθε χρόνο βάζω στόχο να μειώσω κι άλλο το χαρτί που καταναλώνω. Επίτηδες δεν ζητώ από το κάθε παιδί ένα πακέτο Α4. Ζητώ από 4-5 παιδιά ένα πακέτο Α4 και από τα υπόλοιπα κάτι άλλο (π.χ. ένα πακέτο κάνσον ή μερικά μεγάλα φύλλα κάνσον...) έτσι έχω λιγότερα χαρτιά για να αναγκαστώ να κάνω οικονομία. 

Σκέψου πόσα δέντρα μπορείς να σώσεις, κι όλοι μαζί μπορούμε να σώσουμε ένα δάσος! Και πάνω απ' όλα θα δώσουμε το καλό παράδειγμα στη νέα γενιά για να αποκτήσει σεβασμό προς τα υλικά αγαθά και τους φυσικούς πόσους.

Το παράδειγμά μας ακολουθούν τα παιδιά, ούτε τα λόγια μας, ούτε τις θεωρίες που διαβάζουν.

Σκέψου το...! 

!Προσοχή! Το τσαλακωμένο ή βρόμικο χαρτί δεν ανακυκλώνεται. Καλό είναι να μαζεύετε τα χαρτιά σε στοίβες μέσα σε μια χάρτινη κούτα, έτσι ίσως ανακυκλωθούν, ίσως και όχι γιατί η ανακύκλωση χαρτιού έχει πολλές προϋποθέσεις! 

*Πράγματι δέκα πακέτα Α4 αντιστοιχούν σε ένα δέντρο; Αυτό δεν είναι απόλυτο φυσικά γιατί τα δέντρα διαφέρουν σε μέγεθος και σε απόδοση. Οπότε αυτή είναι μια γενίκευση που όμως είναι κοντά στην πραγματικότητα. Περισσότερα γι' αυτό το θέμα θα βρείτε εδώ.